Μήπως ήρθε τώρα ο καιρός ο κατάλληλος και τ΄άστρα συμφωνούν για να βγάλουμε το τσιρότο από το στόμα;
Μήπως " ήγγικεν η ώρα; " για να λυθεί η σιωπή των αμνών και ν' άκούσουμε επιτέλους τη φωνή τους; για τη φωνή των αμνών μιλάω κι όχι για τα γνωστά και συνήθη βελάσματα ε!
Αυτός είναι ο σκοπός και ο στόχος αυτού του blog.
'Ολοι εμείς τα πρόβατα να αποκτήσουμε φωνή!
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2015
Σκληρές εικόνες: Βίντεο σοκ με τον αποκεφαλισμό του πρώτου Ρώσου ομήρου από Ρώσο τζιχαντιστή
Νέο βίντεο με τον αποκεφαλισμό του πρώτου Ρώσου ομήρου από συμπατριώτη του τζιχαντιστή έδωσε στη δημοσιότητα το Ισλαμικό Κράτος.
Το βίντεο φέρει τίτλο «Ρώσοι θα απογοητευτείτε και θα εξευτελιστείτε» και σύμφωνα με τους ακραίους ισλαμιστές, αποτελεί μήνυμα προς τη Ρωσία, η οποία τις τελευταίες ημέρες έχει εντείνει τις επιχειρήσεις της εναντίον στόχων του ISIS στη Συρία, μετά από εντολή του Βλαντιμίρ Πούτιν. Εικόνες του τελευταίου μάλιστα εμφανίζονται σε αυτό, δίνοντας προσωπικό τόνο στο μήνυμα.
2) #ISIS vid shows a #Russian identified as "Haroun," claims he was sent to Syria by Russian intel; Warning Russia
Σύμφωνα μάλιστα με τα διεθνή Μέσα, ο δήμιος που ακούει στο όνομα Χαρούν και υποστηρίζει ότι ο όμηρος είχε σταλεί στη Συρία από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες, είναι ρωσικής καταγωγής, ενώ το βίντεο έχει σκηνοθετηθεί στα πρότυπα των προηγούμενων φρικιαστικών εκτελέσεων του Ισλαμικού Κράτους.
Αξίζει πάντως τέλος να σημειωθεί ότι η τοποθεσία όπου ο τρομοκράτης αποκεφαλίζει τον άτυχο όμηρο, ο οποίος φορά τη χαρακτηριστική πορτοκαλί φόρμα των κρατουμένων στο Γκουαντάναμο, παραμένει άγνωστη αν και η ακτή παραπέμπει στην ομαδική εκτέλεση των 21 Αιγυπτίων ομήρων.
Τα καταφέραμε! Παρόλο που απαγορεύτηκε η τεράστια πορεία στο Παρίσι, η χθεσινή (29η Νοεμβρίου 2015)Παγκόσμια Δράση για το Κλίμα έσπασε όλα τα ρεκόρ.Ήταν η μεγαλύτερη κινητοποίηση για το κλίμα στην Ιστορία! Με μία φωνή, απαιτήσαμε ένα μέλλον με 100 % καθαρή ενέργεια για να προστατεύσουμε όλα όσα αγαπάμε. Από το Σάο Πάολο μέχρι το Σίδνεϊ, 785.000 πολίτες ταρακουνήσαμε 175 χώρες με περισσότερες από 2.300 δράσεις. Οι κινητοποιήσεις έγιναν πρώτο θέμα στα ΜΜΕ παγκοσμίως και ο αντίκτυπός τους έχει ήδη αρχίσει να γίνεται αισθητός εδώ στο Παρίσι.
Είναι αδύνατο να περιγράψουμε με λέξεις τη δύναμη και την πανέμορφη πολυχρωμία της ανθρωπότητας, που ξεσηκώθηκε εχθές με έναν μοναδικό τρόπο –μπορούμε όμως με τις παρακάτω φωτογραφίες:
Λονδίνο, Μεγάλη Βρετανία
Αυτό είναι το κίνημα που περίμενε ο πλανήτης. Σε πολλές χώρες, από το Μπανγκλαντές και την Ελλάδα μέχρι την Ιρλανδία, έγιναν οι μεγαλύτερες κινητοποιήσεις για το κλίμα στην Ιστορία τους. Στην Αυστραλία, διαδήλωσαν 120.000 πολίτες και, στην Ινδία, πάνω από 100.000. Αλλά και σε πολλές μικρότερες πόλεις του κόσμου, τα μέλη του Avaaz βγήκαμε στους δρόμους. Ακόμη και στην πρωτεύουσα της Υεμένης, τη Σαναά, οι διοργανωτές δε δίστασαν να πραγματοποιήσουν τη δράση τους, παρά τις βόμβες που έπεφταν δίπλα τους!
Από επάνω αριστερά: Μελβούρνη, Ελσίνκι, Βερολίνο, Τζακάρτα, Μπογκοτά, Άμστερνταμ
Στη Γαλλία, οι μαζικές πορείες 500.000 διαδηλωτών που είχαν προγραμματιστεί ακυρώθηκαν για λόγους ασφαλείας. Όμως, τα μέλη του Avaaz τρέξαμε να συγκεντρώσουμε και να τοποθετήσουμε στην Place de la Republique πάνω από 20.000 παπούτσια ανθρώπων που σκόπευαν να διαδηλώσουν, μεταξύ των οποίων και τα παπούτσια του Πάπα και του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ!
Οι δράσεις για το κλίμα καλύφθηκαν από εκατοντάδες ειδησεογραφικά πρακτορεία και έγιναν πρώτο θέμα παγκοσμίως, από το Al Jazeera έως τους New York Times. Ο απεσταλμένος του πάπα Φραγκίσκου δήλωσε σχετικά με τις δράσεις μας: «Ο Πάπας είναι σήμερα με το μέρος εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών, στο πλευρό των φτωχών και όσων αναζητούν κλιματική δικαιοσύνη».
Σήμερα, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι-Μουν τόνισε στην εναρκτήρια ομιλία του προς τους παγκόσμιους ηγέτες: «Και οι λαοί του κόσμου κινητοποιούνται. Έχουν βγει στους δρόμους, σε πόλεις και χωριά ολόκληρου του κόσμου, σε μια μαζική κινητοποίηση για αλλαγή... Και περιμένουν από όλους εσάς να φανείτε ηγέτες αντάξιοι αυτής της πρόκλησης. Η Ιστορία μάς καλεί».
Παράλληλα, η Κριστιάνα Φιγκέρες, επικεφαλής της διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα, μας ευχαρίστησε όλους και δήλωσε: «Συνεργάζομαι με το Avaaz για να στήσουμε μια γιγαντοοθόνη που θα επιτρέψει στις φωνές σας να ακουστούν. Όλοι οι εκπρόσωποι θα μπορούν να δουν τη στήριξή σας για μια ισχυρή συμφωνία ενάντια στην κλιματική αλλαγή που θα προστατέψει το κοινό μας σπίτι».
Σήμερα, ξεκίνησε η κρίσιμη διάσκεψη για το κλίμα. Εδώ και χρόνια, οι πολιτικοί μάς λένε: «Δείξτε μας ότι ο κόσμος νοιάζεται και, τότε, θα αναλάβουμε δράση». Εχθές, τους αποδείξαμε ότι όλος ο κόσμος ζητά συμφωνία για 100 % καθαρή ενέργεια. Και αυτή τη στιγμή, το βίντεο με όλους εμάς να απαιτούμε αυτή τη συμφωνία προβάλλεται μπροστά στους αρχηγούς των κρατών μέσα στη διάσκεψη. Δεν μπορούν να μας αποφύγουν. Όπως δεν μπορούν να αποφύγουν και το αίτημά μας. Η ομάδα του Avaaz βρίσκεται μέσα στη διάσκεψη για να γίνεται η φωνή μας κάθε φορά που κάποια χώρα θα προσπαθεί να σαμποτάρει τη συμφωνία.
Το κίνημά μας έχει περάσει πλέον σε άλλο επίπεδο. Και τις δύο επόμενες εβδομάδες, θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για να κρατάμε την ελπίδα ζωντανή και να επεμβαίνουμε στη διάσκεψη, μέχρι να πετύχουμε τη συμφωνία που θα σώσει το μέλλον μας.
Με απίστευτη ευγνωμοσύνη και αποφασιστικότητα,
Emma, Alice, Luis, Ricken, Ben, Mais, Dan και όλη η ομάδα του Avaaz
Υ.Γ. Κάνε κλικ εδώ για να διαβάσεις το άρθρο του ιδρυτή του Avaaz, Ricken Patel, για αυτή τη μεγάλη δοκιμασία της ανθρωπότητας (διαθέσιμο μόνο στα αγγλικά).
Χιλιάδες αβααζίτες και αβααζίτισσες έχουν στείλει καταπληκτικές φωτογραφίες και βίντεο από δράσεις σε όλο τον κόσμο. Τις επόμενες δύο εβδομάδες, το υλικό αυτό θα προβάλλεται στη γιγαντοοθόνη της διάσκεψης που βλέπουν οι παγκόσμιοι ηγέτες και οι εκπρόσωποι των χωρών μπαίνοντας και βγαίνοντας από την αίθουσα της διάσκεψης.
Το email που στείλαμε πριν από λίγα λεπτά και ο καφές που αχνίζει στο γραφείο μας επιδεινώνουν την κλιματική αλλαγή αφού συνοδεύονται από ένα περιβαλλοντικό, ή αλλιώς ανθρακικό, αποτύπωμα (σσ carbon footprint).
Όπως μεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP), ένα email εκπέμπει στην ατμόσφαιρα περίπου τέσσερα γραμμάρια ισοδυνάμου διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Αν μάλιστα έχει ένα μεγάλο συνημμένο αρχείο, τότε η επιβάρυνση φθάνει τα 50 γραμμάρια ισοδυνάμου διοξειδίου.
Πέντε τέτοια μηνύματα με φωτογραφίες, βίντεο ή μεγάλα αρχεία κειμένου είναι ισοδύναμα με το την καύση 120 γραμμαρίων άνθρακα. Η αποστολή 65 μηνυμάτων ισοδυναμεί με την οδήγηση ενός αυτοκινήτου μέσου κυβισμού για ένα χιλιόμετρα ως προς την περιβαλλοντική επιβάρυνση.
Ένα ανεπιθύμητο μήνυμα (spam), ακόμη κι αν δεν το ανοίξει κανείς, «εκπέμπει» 0,3 γραμμάρια ισοδυνάμου διοξειδίου. Το παγκόσμιο «αποτύπωμα» άνθρακα όλων των ανεπιθύμητων μηνυμάτων που στέλνονται μέσα σε ένα έτος, είναι ισοδύναμο με τα αέρια του θερμοκηπίου που εκπέμπουν 3,1 εκατομμύρια αυτοκίνητα, τα οποία καίνε 7,6 δισεκατομμύρια λίτρα βενζίνης ετησίως.
Μια απλή διαδικτυακή αναζήτηση στη Google «καίει» 0,2 γραμμάρια ισοδυνάμου διοξειδίου αν γίνει από έναν σύγχρονο φορητό υπολογιστή και 4,5 γραμμάρια αν γίνει από κάποιον παλαιό επιτραπέζιο υπολογιστή. Ένα μήνυμα κειμένου από κινητό τηλέφωνο «εκπέμπει» περίπου 0,014 γραμμάρια ισοδυνάμου διοξειδίου.
Η επιβάρυνση από τα e-mails και τις αναζητήσεις είναι έμμεση, αν συνυπολογισθεί ότι για να στείλει κανείς ένα μήνυμα, πρέπει να λειτουργήσει ο υπολογιστής του, το μόντεμ-ρούτερ του, ο κεντρικός υπολογιστής (server) στον πάροχο διαδικτύου κ.α.
Όλες αυτές οι συσκευές καταναλώνουν ηλεκτρικό ρεύμα, το οποίο κυρίως παράγεται από την καύση ορυκτών καυσίμων, λιγνίτη και φυσικού αερίου. Περιβαλλοντικό αποτύπωμα ενσωματώνει και η κατασκευή των ηλεκτρονικών υπολογιστών και άλλων συσκευών που στέλνουν emails.
—Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της καθημερινότητάς μας
Όμως και άλλα καθημερινά πράγματα έχουν το δικό τους περιβαλλοντικό «αποτύπωμα». Μιαπλαστική σακούλα σούπερ-μάρκετ έχει αποτύπωμα άνθρακα δέκα γραμμαρίων διοξειδίου, ενώ μια χάρτινη τετραπλάσιο (40 γραμμάρια). Ένα πλαστικό μπουκάλι εμφιαλωμένου νερού «εκπέμπει» σχεδόν 1.150 φορές περισσότερο άνθρακα από ό,τι ένα ποτήρι νερό από τη βρύση.
Ένας καφές καπουτσίνο επιβαρύνει το περιβάλλον πολύ, με 235 γραμμάρια ισοδυνάμου διοξειδίου, κυρίως λόγω των εκπομπών αερίων από την αγελάδα που παρήγαγε το γάλα του καφέ. Ένα φλιτζάνι τσάι ή καφέ χωρίς γάλα έχει «αποτύπωμα» 21 γραμμαρίων.
Από την άλλη, όσο μεγαλύτερη είναι η τηλεόραση και όσο περισσότερη ώρα κάθεται κανείς μπροστά της, τόσο πιο πολύ επιβαρύνει την ατμόσφαιρα. Δύο ώρες παρακολούθησης σε μια τηλεόραση 24 ιντσών τύπου plasma «εκπέμπει» 440 γραμμάρια διοξειδίου, περίπου όσο το οδήγημα του αυτοκινήτου για 1,6 χιλιόμετρα.
Δύο ώρες μπροστά σε μια οθόνη 32 ιντσών τύπου LCD «εκπέμπουν» 176 γραμμάρια ισοδυνάμου διοξειδίου του άνθρακα.
Μια Κυριακή ηλιόλουστη ήταν η μέρα εκείνη του 1913, που σήμανε την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα και το αιματοβαμμένο όνειρο γίνηκε επιτέλους πραγματικότητα. Κυριακή 1η Δεκέμβρη του 1913, ήταν η μέρα που ελληνική σημαία κυμάτισε στο λιμάνι των Χανίων και το αίμα των παιδιών της εύρισκε δικαίωση.
Η ιστορία της Κρήτης, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, είναι μια διαρκής επανάσταση. Από την πρώτη επανάσταση του Δασκαλογιάννη το 1770 μέχρι και την τελευταία στον Θέρισο, το 1905, πάγιο αίτημα ήταν η απελευθέρωσή της και η Ένωση της με την Ελλάδα. Η Κρήτη δεν ελευθερώθηκε τον Νοέμβριο του 1898, με την αποχώρηση του τελευταίου Τούρκου στρατιώτη. Ελευθερώθηκε το 1913, με την Ένωση. Μέχρι τότε και ο Σουλτάνος ήταν εκεί ως επικυρίαρχος και οι δυνάμεις της Ευρώπης, επίσης. Εκείνες είχαν τον στρατιωτικό και πολιτικό έλεγχο μέχρι την αποχώρησή τους, το 1909.
Μέχρι τότε, στα χρόνια του αγώνα των Κρητών, ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων στην καταπιεστική πολιτική των Οθωμανών ήταν να παρεμβαίνουν ή να παραμένουν ουδέτεροι... Σε απλά ελληνικά, πάνω στον δικό μας τόπο και στη δική μας δυστυχία, έκαναν «παιχνίδι για λογαριασμό τους». Απέτρεπαν την κλιμάκωση των εις βάρος μας σφαγών, μέχρι και πάλι να ξαναρχίσουν. Σε κάποιες περιπτώσεις, δεν έκαναν ούτε αυτό. Απλώς τις παρακολουθούσαν ή ακόμα και τις υπαγόρευαν με τη στάση τους.... Αυτό που σίγουρα έκαναν ήταν να εμποδίζουν την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Για τον λόγο αυτόν, άλλωστε, την εξαίρεσαν και από το Πρωτόκολλο του Λονδίνου το 1830, που όριζε τα σύνορα του νέου ελληνικού κράτους. Αντί να τη συμπεριλάβουν στην επικράτεια της Ελλάδας, επέτρεψαν να γίνει δωράκι του Σουλτάνου, στον Τουρκαλβανό αντιβασιλέα της Αιγύπτου Μωχάμετ Αλη, για τις... υπηρεσίες του εις βάρος της Ελληνικής Επανάστασης. Μεσολαβούντος του τουρκοαιγυπτιακού πολέμου το 1839, επανήλθε στην κυριαρχία του τον Δεκέμβριο του 1840.
Από τον έναν τύραννο στον άλλον, η ταλαίπωρη Κρήτη και παράλληλα με τον Σουλτάνο στους Ευρωπαίους, που την ήθελαν «Μικράν Ελβετίαν». Αυτόνομα καντόνια, δηλαδή... Γι' αυτό ο καθένας τους είχε πιάσει και από έναν νομό: Γάλλοι στα Χανιά, Ρώσοι στο Ρέθυμνο, Άγγλοι στο Ηράκλειο, Ιταλοί στο Λασίθι.
Η Αγγλία, ως η μεγαλύτερη τότε ναυτική δύναμη, στόχευε στη διατήρηση της ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μέσω αυτής στον έλεγχο στρατηγικών σημείων της ανατολικής Μεσογείου, συνεπώς και της Κρήτης. Η Ρωσία, με τη συμπαράσταση της Γαλλίας, επεδίωκε να χρησιμοποιήσει το Κρητικό Ζήτημα ως αντιστάθμισμα απέναντι στην Ελλάδα, για τις ευνοϊκές ρυθμίσεις που προωθούσε υπέρ των Σλάβων της Βαλκανικής, αλλά και των συμφερόντων της στη Μαύρη Θάλασσα. Σε αντάλλαγμα, θα υποστήριζε τα σχέδια του Ναπολέοντα Γ΄ για προσάρτηση στη Γαλλία της Ρηνανίας, του Λουξεμβούργου και του Σάαρ. Μόνο που τα σχέδιά τους χάλασε η Αγγλία, που δεν ήθελε με τίποτα να κινδυνέψει ο δρόμος της προς την Ινδία.
Στις Δυνάμεις συγκαταλεγόταν και η Αυστρο-Ουγγαρία.
Απεχώρησε νωρίτερα, όπως και η Γερμανία, που παραιτήθηκε της... προστασίας μας, αφού πρώτα βομβάρδισε κι εκείνη τους επαναστάτες του Ακρωτηρίου και αφού πέτυχε να επηρεάσει τον Σουλτάνο να κηρύξει τον πόλεμο κατά της Ελλάδας. Αφορμή, η αποστολή στρατιωτικής βοήθειας στην Κρήτη, την 1η Φεβρουαρίου του 1897. Η κήρυξη του ατυχούς εκείνου πολέμου των 30 ημερών υπέκρυπτε την άσκηση πίεσης προς την Ελλάδα, για τα χρήματα που ζητούσαν επιμόνως ιδιώτες Γερμανοί ομολογιούχοι, από το 1894. Σαν χθες... σαν σήμερα... Μόνο που το μέτωπο του πολέμου δεν είναι στη... Μελούνα, αλλά στα σπίτια μας και στις ψυχές μας... Η Γερμανία, όπως και στη... Μικρασιατική εκστρατεία όχι μόνο ενεθάρρυνε την κήρυξη αυτού του πολέμου, αλλά τον οργάνωσε κιόλας. Στον στρατό των Τούρκων, που παρατάχθηκε απέναντί μας στη θεσσαλική μεθόριο, ήταν και ένα ολόκληρο γερμανικό εκπαιδευτικό σώμα υπό τον στρατηγό Φον Ντερ Γκολτς, αλλά και ο σύμβουλος του Τούρκου αρχηγού, Εμέτ Πασά, ο Γερμανός στρατηγός Φον Γρούμβκοφ. Ο πόλεμος αυτός, με δεδομένη την πτώχευση της χώρας το 1893, είχε ως αποτέλεσμα εκτός από τη βαριά ήττα, και την ακόμα βαρύτερη πολεμική αποζημίωση των 4.000.000 τουρκικών λιρών, να μας οδηγήσει -όπως και τώρα- στα χέρια του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου.
Απαίτηση της Γερμανίας ήταν η επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου. Η δύσμοιρη Ελλάδα, που ποτέ δεν έπαψε να έχει γύρω της αλλά και εντός της Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες, αναγκάστηκε να εκχωρήσει ό,τι είχε και δεν είχε. Αλάτι, πετρέλαιο, καπνό, σπίρτα, τσιγαρόχαρτο, τη σμύριδα της Νάξου, τον φόρο κατανάλωσης καπνού, τα τέλη χαρτοσήμου, τους δασμούς του τελωνείου Πειραιά, ακόμα και τα... τραπουλόχαρτα και να πληρώνει μέχρι το... 1981.Αναπόφευκτοι οι συνειρμοί...
Όπως γράφουν κάποιοι ιστορικοί, στο παρασκήνιο αυτού του πολέμου, «σκοτεινές δυνάμεις» της εποχής, με έρεισμα τον αγώνα του κρητικού λαού, διείσδυσαν στην «Εθνική Εταιρεία» που είχε ιδρυθεί στην Αθήνα το 1894, με σκοπό να βοηθήσει το Κρητικό Ζήτημα και... χρηματοδοτώντας τη σύντομα την κατέστησαν όργανο των ανθελληνικών τους σχεδίων. Ως όργανό τους πλέον και με το πρόσχημα της βοήθειας προς τον δοκιμαζόμενο κρητικό λαό, εξανάγκασαν την τότε κυβέρνηση με κάθε μορφής εκβιασμούς να στείλει εκστρατευτικό σώμα στην Κρήτη, παρά τις επίμονες κυβερνητικές αρνήσεις, γνωρίζοντας ότι αυτό θα σήμαινε πόλεμο. Κάτω από τις πιέσεις τύπου και του λαού που οργάνωνε αυτή η εταιρεία, την 1η Φεβρουαρίου 1897, το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα με αρχηγό τον συνταγματάρχη Τιμολέοντα Βάσσο, τέσσερα πλοία και 1.200 οπλίτες και αξιωματικούς, αναχώρησε για την Κρήτη προκειμένου να την καταλάβει. Την ίδια ήμερα, οι στόλοι των Μεγάλων Δυνάμεων είχαν καταπλεύσει στην Κρήτη, είχαν αποβιβάσει αγήματα στο νησί, είχαν υψώσει τις σημαίες τους στο φρούριο δίπλα στην τουρκική κι έτσι ο Τιμολέων Βάσσος κατευθύνθηκε στο Κολυμπάρι... Στις 7 και 8 Φεβρουαρίου, έδωσε δύο νικηφόρες μάχες στις Βουκολιές και στα Λειβάδια, αλλά οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν του επέτρεψαν να κινηθεί προς τα Χανιά. Στη συνέχεια, λόγω ακριβώς του ελληνοτουρκικού πολέμου τον Απρίλιο, ανεκλήθη στην Αθήνα και το όνειρο για την Ένωση, για άλλη μια φορά, χάθηκε.
Όπως προκύπτει από τ' αρχεία, ούτε ο πρωθυπουργός Δηληγιάννης, ούτε ο βασιλιάς Γεώργιος Α', αλλά ούτε και ο συνταγματάρχης Βάσσος ήθελαν την αποστολή του Σώματος αυτού στην Κρήτη, φοβούμενοι την πρόκληση πολέμου με την Τουρκία, τον οποίο, τελικά, και δεν αποφύγαμε και χρυσοπληρώσαμε... Όταν ο Γεώργιος Α' κάλεσε τον Βάσσο να του ανακοινώσει την αποστολή του στην Κρήτη, ο τελευταίος εξέφρασε ζωηρές αντιρρήσεις προς τον βασιλέα, χαρακτηρίζοντάς την «ως λίαν επικίνδυνον περιπέτειαν».
Στις αντιρρήσεις αυτές ο βασιλεύς απάντησε ως εξής: «Με εκβιάζουν και με καθιστούν συνένοχο πράξεως, ήτις θα μας οδηγήσει εις καταστροφάς (βλ. Σπύρου Μαρκεζίνη -ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, Τόμος 6ος, σελ. 132). Ομως, η προβοκατόρικη αυτή... εταιρική ομάδα δούλεψε καλά. Περί τους 2.500 ατάκτους έστειλε στη Μεθόριο, αλλά και εντός του οθωμανικού εδάφους. Στόχος τους, να προκληθεί οπωσδήποτε ο πόλεμος του 1897. Με τελική αφορμή την κατάληψη του υψώματος Άνω Ανάληψη ή Νεζερού από τους ατάκτους αυτούς ξέσπασε ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897, με τις γνωστές συνέπειες.
Ο πόλεμος τελείωσε με την ήττα μας. Ο στόχος τους επετεύχθη και η εταιρεία... εξηφανίσθη. Όταν λίγο μετά άρχισαν διαδηλώσεις και ταραχές, εταιρεία και χρηματοδότες... έγιναν άφαντοι. Ο διαμοιρασμός της καταρρέουσας οθωμανικής αυτοκρατορίας, για τον οποίο κάποιοι... αδημονούσαν, θα 'παιρνε καιρό ακόμη. Η φτωχή Ελλάδα είχε μπει στον ντορβά του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου, οι ανησυχούντες Γερμανοί ομολογιούχοι θα έπαιρναν πίσω τα λεφτά τους και... το έργο, ως δοκιμασμένη πρακτική, με ελαφρές παραλλαγές, πάντα στο ντουλάπι τους για χρήση... Τα πράγματα άλλαξε για μας ο Α΄ και Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος, που μάλλον είχε διαφύγει ως πρόβλεψη στη σκοτεινή παρέα...
Το Κρητικό Ζήτημα, μεταξύ των ετών 1895-1898, βρισκόταν πλέον στην τελευταία φάση του. Το 1895, οι Τούρκοι έσφαζαν τους Αρμένιους και στην Κρήτη, φοβούμενοι πως έρχεται η σειρά τους, άρχισαν να οργανώνονται... Ωστόσο, οι Τουρκοκρητικοί, που έχουν χάσει από τη διοίκηση του Καραθεοδωρή πασά προνόμια, εξοργισμένοι, πέρασαν σε φοβερές βιαιοπραγίες εναντίον των χριστιανών. Τρομοκρατία, σφαγές, κρεμάλες και φυλακίσεις ήταν καθημερινότητα στο νησί. Οι Κρήτες δεν είχαν άλλη επιλογή, από το να πάρουν και πάλι τα όπλα. Ο Μανούσος Κούνδουρος, ο Σφακιανός επαναστάτης, συγκρότησε τη Μεταπολιτευτική Επιτροπή, με στόχο να αυτονομηθεί η Κρήτη και όταν οι συνθήκες θα ευνοούσαν, να γίνει η Ενωση με την Ελλάδα. Το ψήφισμα που πρότεινε, παρά τις αντιρρήσεις, εγκρίθηκε, αλλά η τουρκική πλευρά το είδε ως πράξη επαναστατική και ένα νέο όργιο καταδιώξεων και σφαγών άρχισε στο νησί.
Η σφαγή των Χανίων στις 24 Ιανουαρίου 1897, που έγινε υπό τα βλέμματα των Μεγάλων Δυνάμεων, που δεν εμπόδισαν τον οθωμανικό όχλο να τους σφάξει και να κάψει τα σπίτια τους, δεν άφηνε περιθώρια αναβολής. Τα γεγονότα ήταν τρομακτικά. Ζωντανούς πέταξαν οι Τούρκοι τους αρτοποιούς των Χανίων στους φούρνους...
Άνδρες των Μεγάλων Δυνάμεων στην πυρπολημένη πόλη των Χανίων το 1897... ποζάρουν στα ερείπια
Μετά τη σφαγή των Χανίων από τους Οθωμανούς, ακολούθησε ο βομβαρδισμός από τους... Ευρωπαίους. Την 1η Φεβρουαρίου 1897, όπως προανέφερα, οι Μεγάλες Δυνάμεις εμπόδισαν τον Τιμολέοντα Βάσσο να προσεγγίσει στο λιμάνι των Χανίων, απέκλεισαν ολόκληρη την Κρήτη, απείλησαν στρατιωτικά την Ελλάδα και στις 9 Φεβρουαρίου βομβάρδισαν και τους επαναστάτες στο στρατόπεδό τους στο Ακρωτήρι, με πρόσχημα την ύψωση της ελληνικής σημαίας την οποία και κατέρριψαν. Οταν ο επαναστάτης Σπύρος Καγιαλές έκανε το σώμα του ιστό και ύψωσε εκ νέου τη σημαία, ο βομβαρδισμός σταμάτησε...
Στις 25 Αυγούστου 1898, ήρθε η σφαγή του Ηρακλείου, συνέπεια της στάσης των «προστάτιδων» και με αφορμή τη μετάβαση των εξουσιών, στην Υπατη Αρμοστεία. Οι Τούρκοι, μαζί με τους Κρήτες, έσφαξαν και 17 Αγγλους στρατιώτες, μεταξύ των οποίων και τον Αγγλο υποπρόξενο, Λυσίμαχο Καλοκαιρινό, και ο αγγλικός στόλος ολοκληρώνοντας την καταστροφή... βομβάρδισε το Ηράκλειο. Το γεγονός αυτό επέσπευσε και την πολυπόθητη λύση. Αντίστοιχοι Τουρκοκρητικοί απαγχονίστηκαν, άλλοι φυλακίστηκαν και, στις 2 Νοεμβρίου 1898, οι Τούρκοι στρατιώτες έφυγαν απ' το νησί. Τον Δεκέμβριο ορίστηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις Υπατος Αρμοστής Κρήτης ο πρίγκιπας Γεώργιος της Ελλάδας. Απολυταρχικός και καταπιεστικός, επέμεινε στην αυτονομία, αντικρούοντας οποιαδήποτε διαδικασία έφερνε κοντά την Ενωση. Με τον Βενιζέλο, που ήταν σύμβουλός του, ήταν σε μόνιμη διαμάχη. Και η διαμάχη αυτή, στις 10 Μαρτίου 1905, έγινε σύγκρουση με την επανάσταση στον Θέρισο, που δεν οδήγησε μεν στην Ενωση, αλλά έφερε πολιτικές ελευθερίες αναγκάζοντας τον πρίγκιπα να παραιτηθεί.
Το 1908 υπήρξε καθοριστικό έτος. Το διεθνές κλίμα ευνοούσε και αναπτέρωνε τις ελπίδες. Οι ισορροπίες στα Βαλκάνια άλλαζαν. Μόλις έγινε γνωστό ότι η Αυστροουγγαρία προσαρτούσε τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη και η Βουλγαρία ανακήρυττε ανεξάρτητο βασίλειο, προσαρτώντας και την Ανατολική Ρωμυλία, οι Κρήτες θεώρησαν ότι ήταν η ευκαιρία που περίμεναν και στις 24 Σεπτεμβρίου οργανώνουν πολιτικό κίνημα, με ογκώδεις διαδηλώσεις. Το σχέδιο που υπήρχε μεταξύ Κρήτης και Ελλάδας ήταν να κηρυχθεί η Ένωση σε μεγάλο συλλαλητήριο και στη συνέχεια οι εξελίξεις να επικυρώνονταν από την κρητική Βουλή. Η διαδικασία πέτυχε, προκαλώντας πολιτικά τετελεσμένα στο νησί.
Οι Μεγάλες Δυνάμεις, μην μπορώντας να κάνουν διαφορετικά, δέχτηκαν τις εξελίξεις. Αναγνωρίζοντας επιτέλους το δικαίωμα αυτοδιάθεσης στο νησί, απεχώρησαν το καλοκαίρι του 1909. Όμως, η Ένωση και πάλι δεν επιτεύχθηκε, γιατί η Τουρκία απειλούσε ξανά με πόλεμο. Τα πράγματα άλλαξαν για μας με την κήρυξη του Α΄ Βαλκανικού πολέμου, το 1912 και τη νικηφόρα συμμετοχή μας. Μεταξύ των εδαφών που παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα με τη συνθήκη του Μαΐου του 1913 στο Λονδίνο ήταν και η Κρήτη, της οποίας η παραχώρηση οριστικοποιήθηκε μετά τον Β΄ Βαλκανικό, με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου τον Αύγουστο του ιδίου έτους. Με την πρώτη Συνθήκη του Λονδίνου, η Κρήτη είχε παραχωρηθεί από την Οθωμανική Αυτοκρατορία προς... όλους τους νικητές του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου. Με τη δεύτερη, η Κρήτη παρεχωρείτο μόνο στην Ελλάδα. Η Ένωση με τη μητέρα-πατρίδα ήταν πια γεγονός. http://irakliolive.gr/posts/kriti-100-chronia-apo-tin-enosi/
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ :
Απόγνωση: Ράβουν τα στόματά τους οι εγκλωβισμένοι πρόσφυγες στα σύνορα με τα Σκόπια!
Πόση απόγνωση να χωρέσει αλήθεια σε μια φωτογραφία; Πόση απόγνωση και ταλαιπωρία να αντέξει ένας άνθρωπος; Οι πρόσφυγες που είναι στα σύνορα με τα Σκόπια δεν αντέχουν άλλο! Κρύο, ταλαιπωρία ξεριζωμός. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας άρχισαν να ράβουν τα στόματά τους. Και ο πόνος - κυρίως ο ψυχικός, είναι ανείπωτος!
Οι συνθήκες είναι άθλιες. Ανθρωποι στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλον μέσα στο κρύο και το χιόνι που άρχισε να πέφτει. Και οι ξεριζωμένοι αποφάσισαν να διαμαρτυρηθούν μπας και κάποιος ευαισθητοποιηθεί. Και ράβουν τα στόματά τους. Και κλαίνε. Κι εμείς μαζί...
Πολλά γράφτηκαν για τις επιθέσεις στο Παρίσι, συγκινητικά προσωπικά κείμενα, περισσότερο ή λιγότερο εύστοχες αναλύσεις και εκτιμήσεις, αλλά και μαρτυρίες για την πόλη που πολλοί αγάπησαν και γνώρισαν σαν τουρίστες, φοιτητές ή και κάτοικοι. Προσπάθησα να κάνω το ίδιο, πέντε φορές ξεκίνησα και πέντε φορές σταμάτησα, ένοιωσα ότι επαναλαμβάνω αυτά που είχα διαβάσει χωρίς να λέω αυτό που θέλω. Η γυναίκα μου διάβαζε ό,τι έγραφα και με κοίταζε με απελπισία λέγοντας μου: «Μην το δημοσιεύσεις αυτό». Εγκατέλειψα την προσπάθεια και έμεινα σε αυτά που είχαν ήδη γραφτεί.
Η προετοιμασία για ένα ταξίδι στο Στρασβούργο με έφερε αντιμέτωπο με το ίδιο ερώτημα: Δεν έχω τίποτα να πω για τη χώρα που γεννήθηκα και σπούδασα, τώρα που βρέθηκε στο στόχαστρο της βαρβαρότητας και του μίσους; Για τη χώρα που μου έμαθε τις βασικές ευρωπαϊκές αρχές, για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την αλληλεγγύη και την ανεκτικότητα; Τη χώρα που φιλοξένησε τους γονείς μου όταν δεν μπορούσαν να γυρίσουν στην Ελλάδα λόγω της χούντας, όπως και τόσους άλλωστε; Για την πόλη που έκανα την πρώτη μου πραγματική τουριστική βόλτα, επισκεπτόμενος όλα τα μνημεία, σχεδόν, σε δέκα μέρες; Ένοιωσα θυμωμένος και απογοητευμένος που δεν είχα έμπνευση και διάθεση να προσπαθήσω να βρω κάτι, όχι αναγκαστικά περισπούδαστο, αλλά ειλικρινές και άμεσο.
Προετοιμάζοντας τι θα πω στο Παγκόσμιο Φόρουμ για τη Δημοκρατία και αναλογιζόμενος ότι θα μιλήσουμε για την ασφάλεια, την ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα που μόλις έχει βιώσει την απόλυτη τυφλή βία και η οποία πρέπει να βρει τον τρόπο να μη χάσει το χαρακτήρα της, αυτόν που ορίζει την Ευρώπη όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι, αλλά ταυτόχρονα να ξαναδώσει στους πολίτες και τους επισκέπτες της το αίσθημα ασφάλειας που χάθηκε μετά από πυροβολισμούς και εκρήξεις.
Τι ήταν αυτό που θα μείνει μετά από όλο αυτό; Σίγουρα μια άλλη Ευρώπη, έτοιμη να κάνει περισσότερες υποχωρήσεις για την ασφάλεια της σε βάρος των δικαιωμάτων και των ελευθεριών. Δεν το έκανε μετά τη Μαδρίτη και το Λονδίνο, ούτε καν μετά το Charlie Hebdo. Φοβάμαι πως τώρα δεν θα μπορέσει να κάνει αλλιώς, καθώς δύσκολα θα πειστούν οι Ευρωπαίοι ότι η ελευθερία αξίζει πολλές θυσίες. Μετά από μια μεγάλη περίοδο ευημερίας οι άνθρωποι έχουν την απαίτηση να προστατευθούν τα κεκτημένα τους. Άρα θα δεχτούν, πιθανώς, πιο εύκολα να χάσουν λίγη ελευθερία, ιδιωτικότητα και δικαιώματα προκειμένου να αισθανθούν ότι δεν κινδυνεύουν, προκειμένου να μην φοβούνται. Άσχετα εάν αυτό το δίχτυ ασφαλείας δεν κάνει τίποτα άλλο από το να παγιδεύει το φόβο μέσα μας και να μας κάνει να τον συνηθίζουμε και να τον αποδεχόμαστε ως κάτι λογικό και καθημερινό.
Σε αυτή τη σκέψη κρύβεται το μυστικό της αδυναμίας μου να εκφράσω την άποψή μου. Δεν μπορώ να αποδεχτώ ότι φοβάμαι, αρνούμενος να δω ότι γύρω μου άνθρωποι τρέχουν πανικόβλητοι στον ήχο ενός πυροτεχνήματος, όπως έγινε στο Παρίσι στην πλατεία Δημοκρατίας.
Φοβάμαι και φοβάμαι να το αποδεχτώ. Πιστεύω ότι εάν το κάνω θα είμαι ένα βήμα πιο κοντά στο να αποδεχτώ ότι είναι καλύτερα να είμαστε ασφαλείς παρά ελεύθεροι, άρα δεν πειράζει να με παρακολουθούν, να με ελέγχουν, να έχω λιγότερα δικαιώματα και τα δικαιώματα κάποιον άλλων να μην γίνονται σεβαστά, αρκεί να μη διαταραχθεί η καθημερινότητα. Ο φόβος είναι εδώ και πρέπει να μάθουμε να ζούμε μαζί του, να τον διαχειριστούμε για να καταφέρουμε κάποτε να τον ξεπεράσουμε. Εάν δεν το καταφέρουμε θα νικήσουν.
* Ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης είναι δημοτικός σύμβουλος της Αθήνας και πρόεδρος του Συμβουλίου Ένταξης Μεταναστών του δήμου Αθηναίων.
Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας
Ελύτης Oδυσσέας
A´
Εκεί που πρώτα εκατοικούσε ο ήλιος Που με τα μάτια μιας παρθένας άνοιγε ο καιρός Kαθώς εχιόνιζε απ’ το σκούντημα της μυγδαλιάς ο αγέρας Kι άναβαν στις κορφές των χόρτων καβαλάρηδες
Eκεί που χτύπαγεν η οπλή ενός πλάτανου λεβέντικου Kαι μια σημαία πλατάγιζε ψηλά γη και νερό Που όπλο ποτέ σε πλάτη δεν εβάραινε Mα όλος ο κόπος τ’ ουρανού Όλος ο κόσμος έλαμπε σαν μια νεροσταγόνα Πρωί, στα πόδια του βουνού
Tώρα, σαν από στεναγμό Θεού ένας ίσκιος μεγαλώνει.
Tώρα η αγωνία σκυφτή με χέρια κοκαλιάρικα Πιάνει και σβήνει ένα ένα τα λουλούδια επάνω της· Mες στις χαράδρες όπου τα νερά σταμάτησαν Aπό λιμό χαράς κείτουνται τα τραγούδια· Bράχοι καλόγεροι με κρύα μαλλιά Kόβουνε σιωπηλοί της ερημιάς τον άρτο.
Χειμώνας μπαίνει ώς το μυαλό. Κάτι κακό Θ’ ανάψει. Αγριεύει η τρίχα του αλογόβουνου
Tα όρνια μοιράζουνται ψηλά τις ψίχες τ’ ουρανού.
B´
Τώρα μες στα θολά νερά μια ταραχή ανεβαίνει·
O άνεμος αρπαγμένος απ’ τις φυλλωσιές Φυσάει μακριά τη σκόνη του Tα φρούτα φτύνουν το κουκούτσι τους H γη κρύβει τις πέτρες της O φόβος σκάβει ένα λαγούμι και τρυπώνει τρέχοντας Tην ώρα που μέσ’ από τα ουράνια θάμνα Tο ούρλιασμα της συννεφολύκαινας Σκορπάει στου κάμπου το πετσί θύελλα ανατριχίλας Κι ύστερα στρώνει στρώνει χιόνι χιόνι αλύπητο Kι ύστερα πάει φρουμάζοντας στις νηστικές κοιλάδες Kι ύστερα βάζει τους ανθρώπους ν’ αντιχαιρετίσουνε: Φωτιά ή μαχαίρι!
Γι’ αυτούς που με φωτιά ή μαχαίρι κίνησαν Kακό θ’ ανάψει εδώ. Μην απελπίζεται ο σταυρός Mόνο ας προσευχηθούν μακριά του οι μενεξέδες!
Γ´
Γι’ αυτούς η νύχτα ήταν μια μέρα πιο πικρή Λιώναν το σίδερο, μασούσανε τη γης O Θεός τους μύριζε μπαρούτι και μουλαροτόμαρο
Kάθε βροντή ένας θάνατος καβάλα στον αέρα Kάθε βροντή ένας άντρας χαμογελώντας άντικρυ Στο θάνατο ―κι η μοίρα ό,τι θέλει ας πει.
Ξάφνου η στιγμή ξαστόχησε κι ήβρε το θάρρος Kαταμέτωπο πέταξε θρύψαλα μες στον ήλιο Kιάλια, τηλέμετρα, όλμοι, κέρωσαν!
Εύκολα σαν χασές που σκίστηκεν ο αγέρας! Εύκολα σαν πλεμόνια που άνοιξαν οι πέτρες! Το κράνος κύλησε από την αριστερή μεριά...
Στο χώμα μόνο μια στιγμή ταράχτηκαν οι ρίζες Ύστερα σκόρπισε ο καπνός κι η μέρα πήε δειλά Nα ξεγελάσει την αντάρα από τα καταχθόνια
Mα η νύχτα ανασηκώθηκε σαν πατημένη οχιά Mόλις σταμάτησε για λίγο μες στα δόντια ο θάνατος― Kι ύστερα χύθηκε μεμιάς ώς τα χλωμά του νύχια!
Δ´
Τώρα κείτεται απάνω στην τσουρουφλισμένη χλαίνη M’ ένα σταματημένο αγέρα στα ήσυχα μαλλιά M’ ένα κλαδάκι λησμονιάς στ’ αριστερό του αυτί Mοιάζει μπαξές που τού ’φυγαν άξαφνα τα πουλιά Mοιάζει τραγούδι που το φίμωσαν μέσα στη σκοτεινιά Mοιάζει ρολόι αγγέλου που εσταμάτησε Mόλις είπανε «γεια παιδιά» τα ματοτσίνορα Kι η απορία μαρμάρωσε...
Κείτεται απάνω στην τσουρουφλισμένη χλαίνη. Αιώνες μαύροι γύρω του Aλυχτούν με σκελετούς σκυλιών τη φοβερή σιωπή Kι οι ώρες που ξανάγιναν πέτρινες περιστέρες Aκούν με προσοχή· Όμως το γέλιο κάηκε, όμως η γη κουφάθηκε Όμως κανείς δεν άκουσε την πιο στερνή κραυγή Όλος ο κόσμος άδειασε με τη στερνή κραυγή.
Κάτω απ’ τα πέντε κέδρα Xωρίς άλλα κεριά Kείτεται στην τσουρουφλισμένη χλαίνη· Άδειο το κράνος, λασπωμένο το αίμα Στο πλάι το μισοτελειωμένο μπράτσο Kι ανάμεσ’ απ’ τα φρύδια― Mικρό πικρό πηγάδι, δαχτυλιά της μοίρας Mικρό πικρό πηγάδι κοκκινόμαυρο Πηγάδι όπου κρυώνει η θύμηση! Ω! μην κοιτάτε, ω μην κοιτάτε από πού του- Aπό πού του ’φυγε η ζωή. Μην πείτε πώς Mην πείτε πώς ανέβηκε ψηλά ο καπνός του ονείρου Έτσι λοιπόν η μια στιγμή Έτσι λοιπόν η μια Έτσι λοιπόν η μια στιγμή παράτησε την άλλη Kι ο ήλιος ο παντοτινός έτσι μεμιάς τον κόσμο!
E´
Ήλιε δεν ήσουν ο παντοτινός; Πουλί δεν ήσουν η στιγμή χαράς που δεν καθίζει; Λάμψη δεν ήσουν η αφοβιά του σύγνεφου; Κι εσύ περβόλι ωδείο των λουλουδιών Kι εσύ ρίζα σγουρή φλογέρα της μαγνόλιας!
Έτσι καθώς τινάζεται μες στη βροχή το δέντρο Kαι το κορμί αδειανό μαυρίζει από τη μοίρα Kι ένας τρελός δέρνεται με το χιόνι Kαι τα δυο μάτια πάνε να δακρύσουν― Γιατί, ρωτάει ο αϊτός, πού ’ναι το παλικάρι; Κι όλα τ’ αϊτόπουλ’ απορούν πού ’ναι το παλικάρι! Γιατί, ρωτάει στενάζοντας η μάνα, πού ’ναι ο γιος μου; Κι όλες οι μάνες απορούν πού να ’ναι το παιδί! Γιατί, ρωτάει ο σύντροφος, πού να ’ναι ο αδερφός μου; Κι όλοι του οι σύντροφοι απορούν πού να ’ναι ο πιο μικρός! Πιάνουν το χιόνι, καίει ο πυρετός Πιάνουν το χέρι και παγώνει Παν να δαγκάσουνε ψωμί κι εκείνο στάζει από αίμα Kοιτούν μακριά τον ουρανό κι εκείνος μελανιάζει Γιατί γιατί γιατί γιατί να μη ζεσταίνει ο θάνατος Γιατί ένα τέτοιο ανόσιο ψωμί Γιατί ένας τέτοιος ουρανός εκεί που πρώτα εκατοικούσε ο ήλιος!
ΣT´
Ήταν ωραίο παιδί. Την πρώτη μέρα που γεννήθηκε Σκύψανε τα βουνά της Θράκης να φανεί Στους ώμους της στεριάς το στάρι που αναγάλλιαζε· Σκύψανε τα βουνά της Θράκης και το φτύσανε Mια στο κεφάλι, μια στον κόρφο, μια μέσα στο κλάμα του· Bγήκαν Ρωμιοί με μπράτσα φοβερά Kαι το σηκώσαν στου βοριά τα σπάργανα... Ύστερα οι μέρες τρέξανε, παράβγαν στο λιθάρι Kαβάλα σε φοραδοπούλες χοροπήδηξαν Ύστερα κύλησαν Στρυμόνες πρωινοί Ώσπου κουδούνισαν παντού οι τσιγγάνες ανεμώνες Kι ήρθαν από της γης τα πέρατα Oι πελαγίτες οι βοσκοί να παν των φλόκων τα κοπάδια Eκεί που βαθιανάσαινε μια θαλασσοσπηλιά Eκεί που μια μεγάλη πέτρα εστέναζε!
Ήταν γερό παιδί· Tις νύχτες αγκαλιά με τα νεραντζοκόριτσα Λέρωνε τις μεγάλες φορεσιές των άστρων Ήταν τόσος ο έρωτας στα σπλάχνα του Που έπινε μέσα στο κρασί τη γέψη όλης της γης, Πιάνοντας ύστερα χορό μ’ όλες τις νύφες λεύκες Ώσπου ν’ ακούσει και να χύσ’ η αυγή το φως μες στα μαλλιά του H αυγή που μ’ ανοιχτά μπράτσα τον έβρισκε Στη σέλα δυο μικρών κλαδιών να γρατσουνάει τον ήλιο Nα βάφει τα λουλούδια Ή πάλι με στοργή να σιγονανουρίζει Tις μικρές κουκουβάγιες που ξαγρύπνησαν... Α τι θυμάρι δυνατό η ανασαιμιά του Τι χάρτης περηφάνιας το γυμνό του στήθος Όπου ξεσπούσαν λευτεριά και θάλασσα...
Ήταν γενναίο παιδί. Με τα θαμπόχρυσα κουμπιά και το πιστόλι του Mε τον αέρα του άντρα στην περπατηξιά Kαι με το κράνος του, γυαλιστερό σημάδι (Φτάσανε τόσο εύκολα μες στο μυαλό Που δεν εγνώρισε κακό ποτέ του) Mε τους στρατιώτες του ζερβά δεξιά Kαι την εκδίκηση της αδικίας μπροστά του ―Φωτιά στην άνομη φωτιά!― Με το αίμα πάνω από τα φρύδια Tα βουνά της Αλβανίας βροντήξανε Ύστερα λιώσαν χιόνι να ξεπλύνουν Tο κορμί του, σιωπηλό ναυάγιο της αυγής Kαι το στόμα του, μικρό πουλί ακελάηδιστο Kαι τα χέρια του, ανοιχτές πλατείες της ερημίας Βρόντηξαν τα βουνά της Αλβανίας Δεν έκλαψαν Γιατί να κλάψουν Ήταν γενναίο παιδί!
Z´
Τα δέντρα είναι από κάρβουνο που η νύχτα δεν κορώνει. Χιμάει, χτυπιέται ο άνεμος, ξαναχτυπιέται ο άνεμος Tίποτε. Μες στην παγωνιά κουρνιάζουν τα βουνά Γονατισμένα. Κι από τις χαράδρες βουίζοντας Aπ’ τα κεφάλια των νεκρών η άβυσσο ανεβαίνει... Δεν κλαίει πια ούτ’ η Λύπη. Σαν την τρελή που ορφάνεψε Γυρνάει, στο στήθος της φορεί μικρό κλαδί σταυρού Δεν κλαίει. Μονάχ’ από τα μελανά ζωσμένη Ακροκεραύνια Πάει ψηλά και στήνει μια πλάκα φεγγαριού Mήπως και δουν τον ίσκιο τους γυρνώντας οι πλανήτες Kαι κρύψουν τις αχτίδες τους Kαι σταματήσουν Eκεί στο χάος ασθμαίνοντας εκστατικοί...
Χιμάει, χτυπιέται ο άνεμος, ξαναχτυπιέται ο άνεμος Σφίγγεται η ερημιά στον μαύρο της μποξά Σκυφτή πίσω από μήνες-σύννεφα αφουκράζεται Tι να ’ναι που αφουκράζεται, σύννεφα-μήνες μακριά; Με τα κουρέλια των μαλλιών στους ώμους ―αχ αφήστε την― Mισή κερί μισή φωτιά μια μάνα κλαίει ―αφήστε την― Στις παγωμένες άδειες κάμαρες όπου γυρνάει αφήστε την! Γιατί δεν είναι η μοίρα χήρα κανενός Kι οι μάνες είναι για να κλαιν, οι άντρες για να παλεύουν Tα περιβόλια για ν’ ανθούν των κοριτσιών οι κόρφοι Tο αίμα για να ξοδεύεται, ο αφρός για να χτυπά Kι η λευτεριά για ν’ αστραφτογεννιέται αδιάκοπα!
H´
Πέστε λοιπόν στον ήλιο νά ’βρει έναν καινούριο δρόμο Tώρα που πια η πατρίδα του σκοτείνιασε στη γη Aν θέλει να μη χάσει από την περηφάνια του· Ή τότε πάλι με χώμα και νερό Aς γαλαζοβολήσει αλλού μιαν αδελφούλα Ελλάδα! Πέστε στον ήλιο νά ’βρει έναν καινούριο δρόμο Mην καταπροσωπήσει πια μήτε μια μαργαρίτα Στη μαργαρίτα πέστε νά ’βγει μ’ άλλη παρθενιά Mη λερωθεί από δάχτυλα που δεν της πάνε!
Χωρίστε από τα δάχτυλα τ’ αγριοπερίστερα Kαι μην αφήστε ήχο να πει το πάθος του νερού Kαθώς γλυκά φυσά ουρανός μες σ’ αδειανό κοχύλι Mη στείλτε πουθενά σημάδι απελπισιάς Mόν’ φέρτε από τις περιβόλες της παλικαριάς Tις ροδωνιές όπου η ψυχή του ανάδευε Tις ροδωνιές όπου η ανάσα του έπαιζε Μικρή τη νύφη χρυσαλλίδα Που αλλάζει τόσες ντυμασιές όσες ριπές το ατλάζι Στον ήλιο, σαν μεθοκοπούν χρυσόσκον’ οι χρυσόμυγες Kαι παν με βιάση τα πουλιά ν’ ακούσουνε απ’ τα δέντρα Ποιου σπόρου γέννα στύλωσε το φημισμένο κόσμο!
Θ´
Φέρτε κανούρια χέρια τι τώρα ποιος θα πάει Ψηλά να νανουρίσει τα μωρά των άστρων! Φέρτε καινούρια πόδια τι τώρα ποιος θα μπει Στον πεντοζάλη πρώτος των αγγέλων! Kαινούρια μάτια ―Θε μου― τι τώρα πού θα παν Nα σκύψουν τα κρινάκια της αγαπημένης! Αίμα καινούριο τι με ποιο χαράς χαίρε θ’ ανάψουν Και στόμα, στόμα δροσερόν από χαλκό κι αμάραντο Tι τώρα ποιος στα σύννεφα θα πει «γεια σας παιδιά!»
Mέρα, ποιος θ’ αψηφήσει τα ροδακινόφυλλα Nύχτα, ποιος θα μερέψει τα σπαρτά Ποιος θα σκορπίσει πράσινα καντήλια μες στους κάμπους Ή θ’ αλαλάξει θαρρετά κατάντικρυ απ’ τον ήλιο Για να ντυθεί τις θύελλες καβάλα σ’ άτρωτο άλογο Kαι να γενεί Αχιλλέας των ταρσανάδων! Ποιος θ’ ανεβεί στο μυθικό και μαύρο ερημονήσι Για ν’ ασπαστεί τα βότσαλα Kαι ποιος θα κοιμηθεί Για να περάσει από τους Ευβοϊκούς του ονείρου Nά ’βρει καινούρια χέρια, πόδια, μάτια Aίμα και λαλιά Nα ξαναστυλωθεί στα μαρμαρένια αλώνια Kαι να ριχτεί ―αχ τούτη τη φορά― Kαι να ριχτεί του Χάρου με την αγιοσύνη του!
I´
Ήλιος, φωνή χαλκού, κι άγιο μελτέμι Πάνω στα στήθη του όμοναν: «Ζωή να σε χαρώ!» Δύναμη εκεί πιο μαύρη δε χωρούσε Mόνο με φως χυμένο από δαφνόκλαδο Kι ασήμι από δροσιά μόνον εκεί ο σταυρός Άστραφτε, καθώς χάραζε η μεγαλοσύνη Κι η καλοσύνη με σπαθί στο χέρι πρόβελνε Nα πει μεσ’ απ’ τα μάτια του και τις σημαίες τους «Ζω!»
Γεια σου μωρέ ποτάμι οπού ’βλεπες χαράματα Παρόμοιο τέκνο θεού μ’ ένα κλωνί ρογδιάς Στα δόντια, να ευωδιάζεται από τα νερά σου· Γεια σου κι εσύ χωριατομουσμουλιά που αντρείευες Kάθε που ’θελε πάρει Αντρούτσος τα όνειρά του· Κι εσύ βρυσούλα του μεσημεριού που έφτανες ώς τα πόδια του Κι εσύ κοπέλα που ήσουνα η Ελένη του Που ήσουνα το πουλί του, η Παναγιά του, η Πούλια του Γιατί και μια μόνο φορά μες στη ζωή αν σημάνει Aγάπη ανθρώπου ανάβοντας Άστρον απ’ άστρο τα κρυφά στερεώματα, Θα βασιλεύει πάντοτες παντού η θεία ηχώ Για να στολίζει με μικρές καρδιές πουλιών τα δάση Mε λύρες από γιασεμιά τα λόγια των ποιητών
Kι όπου κακό κρυφό να το παιδεύει― Kι όπου κακό κρυφό να το παιδεύει ανάβοντας!
IA´
Κείνοι που επράξαν το κακό ― γιατί τους είχε πάρει Tα μάτια η θλίψη πήγαιναν τρικλίζοντας Γιατί τους είχε πάρει Tη θλίψη ο τρόμος χάνονταν μέσα στο μαύρο σύγνεφο Πίσω! και πια χωρίς φτερά στο μέτωπο Πίσω! και πια χωρίς καρφιά στα πόδια Eκεί που γδύν’ η θάλασσα τ’ αμπέλια και τα ηφαίστεια Στους κάμπους της πατρίδας πάλι και με το φεγγάρι αλέτρι Πίσω! Στα μέρη όπου λαγωνικά τα δάχτυλα Mυρίζονται τη σάρκα κι όπου η τρικυμία βαστά Όσο ένα γιασεμί λευκό στο θέρος της γυναίκας!
Kείνοι που επράξαν το κακό ― τους πήρε μαύρο σύγνεφο Ζωή δεν είχαν πίσω τους μ’ έλατα και με κρύα νερά M’ αρνί, κρασί και τουφεκιά, βέργα και κληματόσταυρο Παππού δεν είχαν από δρυ κι απ’ οργισμένο άνεμο Στο καραούλι δεκαοχτώ μερόνυχτα Mε πικραμένα μάτια· Τους πήρε μαύρο σύγνεφο ― δεν είχαν πίσω τους αυτοί Θειο μπουρλοτιέρη, πατέρα γεμιτζή Mάνα που να ’χει σφάξει με τα χέρια της Ή μάνα μάνας που με το βυζί γυμνό Xορεύοντας να ’χει δοθεί στη λευτεριά του Χάρου!
Kείνοι που επράξαν το κακό ― τους πήρε μαύρο σύγνεφο Mα κείνος που τ’ αντίκρισε στους δρόμους τ’ ουρανού Aνεβαίνει τώρα μοναχός και ολόλαμπρος!
IB´
Με βήμα πρωινό στη χλόη που μεγαλώνει Aνεβαίνει μοναχός και ολόλαμπρος...
Λουλούδια αγοροκόριτσα του κρυφογνέφουνε Kαι του μιλούν με μια ψηλή φωνή που αχνίζει στον αιθέρα Γέρνουν και κατ’ αυτόν τα δέντρα ερωτεμένα Mε τις φωλιές χωμένες στη μασχάλη τους Mε τα κλαδιά τους βουτηγμένα μες στο λάδι του ήλιου Θαύμα ― τι θαύμα χαμηλά στη γη! Άσπρες φυλές μ’ ένα γαλάζιο υνί χαράζουνε τους κάμπους Στράφτουν βαθιά οι λοφοσειρές Kαι πιο βαθιά τ’ απρόσιτα όνειρα των βουνών της άνοιξης!
Ανεβαίνει μοναχός και ολόλαμπρος Tόσο πιωμένος από φως που φαίνεται η καρδιά του Φαίνεται μες στα σύννεφα ο Όλυμπος ο αληθινός Kαι στον αέρα ολόγυρα ο αίνος των συντρόφων... Tώρα χτυπάει πιο γρήγορα τ’ όνειρο από το αίμα Στους όχτους του μονοπατιού συνάζουνται τα ζώα Γρυλίζουν και κοιτάζουνε σα να μιλούνε Ο κόσμος όλος είναι αληθινά μεγάλος Γίγας που κανακεύει τα παιδιά του
Μακριά χτυπούν καμπάνες από κρύσταλλο Αύριο, αύριο λένε, το Πάσχα τ’ ουρανού!
IΓ´
Μακριά χτυπούν καμπάνες από κρύσταλλο―
Λένε γι’ αυτόν που κάηκε μες στη ζωή Όπως η μέλισσα μέσα στου θυμαριού το ανάβρυσμα· Για την αυγή που πνίγηκε στα χωματένια στήθια Eνώ μηνούσε μιαν ημέρα πάλλαμπρη· Για τη νιφάδα που άστραψε μες στο μυαλό κι εσβήστη Tότες που ακούστηκε μακριά η σφυριγματιά της σφαίρας Kαι πέταξε ψηλά θρηνώντας η Αλβανίδα πέρδικα!
Λένε γι’ αυτόν που μήτε καν επρόφτασε να κλάψει Για τον βαθύ καημό του Έρωτα της ζωής Που είχε όταν δυνάμωνε μακριά ο αγέρας Kαι κρώζαν τα πουλιά στου χαλασμένου μύλου τα δοκάρια Για τις γυναίκες που έπιναν την άγρια μουσική Στο παραθύρι ορθές σφίγγοντας το μαντίλι τους Για τις γυναίκες που απελπίζαν την απελπισιά Προσμένοντας ένα σημάδι μαύρο στην αρχή του κάμπου
Ύστερα δυνατά πέταλα έξω απ’ το κατώφλι Λένε για το ζεστό και αχάιδευτο κεφάλι του Για τα μεγάλα μάτια του όπου χώρεσε η ζωή Tόσο βαθιά, που πια να μην μπορεί να βγει ποτέ της!
IΔ´
Τώρα χτυπάει πιο γρήγορα τ’ όνειρο μες στο αίμα Tου κόσμου η πιο σωστή στιγμή σημαίνει: Ελευθερία Έλληνες μες στα σκοτεινά δείχνουν το δρόμο: EΛEYΘEPIA Για σένα θα δακρύσει από χαρά ο ήλιος
Στεριές ιριδοχτυπημένες πέφτουν στά νερά Kαράβια μ’ ανοιχτά πανιά πλέουν μες στους λειμώνες Tα πιο αθώα κορίτσια Tρέχουν γυμνά στα μάτια των αντρών Kι η σεμνότη φωνάζει πίσω από το φράχτη Παιδιά! δεν είναι άλλη γη ωραιότερη...
Του κόσμου η πιο σωστή στιγμή σημαίνει!
Με βήμα πρωινό στη χλόη που μεγαλώνει Oλοένα εκείνος ανεβαίνει· Τώρα λάμπουνε γύρω του οι πόθοι που ήταν μια φορά Xαμένοι μες στης αμαρτίας τη μοναξιά· Γειτόνοι της καρδιάς του οι πόθοι φλέγονται· Πουλιά τον χαιρετούν, του φαίνονται αδερφάκια του Άνθρωποι τον φωνάζουν, του φαίνονται συντρόφοι του «Πουλιά καλά πουλιά μου, εδώ τελειώνει ο θάνατος!» «Σύντροφοι σύντροφοι καλοί μου, εδώ η ζωή αρχίζει!» Αγιάζι ουράνιας ομορφιάς γυαλίζει στα μαλλιά του
Μακριά χτυπούν καμπάνες από κρύσταλλο Αύριο, αύριο, αύριο: το Πάσχα του Θεού!
Στίχοι: Μίμης Τραϊφόρος Μουσική: Μιχάλης Σουγιούλ Πρώτη εκτέλεση: Σοφία Βέμπο Ποιος το περίμενε στ' αλήθεια, να βγουν ψευτιές και παραμύθια και να ξεχάσουν τώρα πια τα λόγια εκείνα τους, που μας τα 'λέγαν κάθε βράδι απ' τα Λονδίνα τους.
Μα δεν πειράζει, δεν πειράζει, δεν θα το βάλουμε μαράζι και δεν θα κλάψουμε που πάλι μας ξεχάσατε, γιατί δεν είν' πρώτη φορά που μας τη σκάσατε και στην υγειά σας μια οκαδούλα εμείς θα πιούμε και στη μικρή την Ελλαδούλα μας θα πούμε:
Κάνε κουράγιο Ελλάδα μου κι όσο μπορείς κρατήσου και στα παλιά παπούτσια σου, γράψε όσα λέν' οι εχθροί σου.
Κι αν μας τη σκάσανε με μπαμπεσιά, οι σύμμαχοι στη μοιρασιά, κάνε κουράγιο Ελλάδα μου, να μη μας αρρωστήσεις, γιατί το θέλει ο Θεός να ζήσεις και θα ζήσεις.
Σε κάθε χιονισμένη ράχη, σαν πολεμούσαμε μονάχοι, όλοι λαγούς με πετραχήλια μας ετάζατε και μεσ' στα μάτια με λατρεία μας κοιτάζατε.
Μα ξεχαστήκαν όλα εκείνα, η Πίνδος και η Τρεμπεσίνα, ίσως μια μέρα εμάς που τόσο αίμα εχάσαμε, να μας καθήσουν στο σκαμνί, γιατί νικήσαμε.
Μα φυσικό θα μας φανεί κι αυτό ακόμα και στην Ελλάδα μας θα πούμε μ' ένα στόμα:
Κάνε κουράγιο Ελλάδα μου κι όσο μπορείς κρατήσου και στα παλιά παπούτσια σου, γράψε όσα λέν' οι εχθροί σου.
Η Σοφία Βέμπο υπήρξε η τραγουδίστρια όλων των Ελλήνων. Με την τόσο χαρακτηριστική χροιά της φωνή της, με το τεράστιο καλλιτεχνικό εκτόπισμα και την ισχυρή της προσωπικότητα κατάφερε να ανέβει στην κορυφή μιας μοναδικής πανελλήνιας δημοτικότητας και να σφραγίσει μια ολόκληρη εποχή.
Κι όταν το 1940 η χώρα ξεσηκώθηκε απ’ άκρη σ’ άκρη και είπε με ένα στόμα ΟΧΙ στην αδικία, ΟΧΙ στην βδελυρή σκλαβιά, η Βέμπο αγκάλιασε και ζέστανε με την φωνή της σύνορα και μετόπισθεν παίζοντας τη ζωή της κορώνα-γράμματα. Όταν τα πράγματα δυσκόλεψαν κι η ζωή της έγινε εφιαλτική, οι Ελληνικές Μυστικές Υπηρεσίες σε συνεργασία με τον Άγγελο Έβερτ (διοικητή της Ασφάλειας Αθηνών) και το Αγγλικό Επιτελείο Μέσης Ανατολής, την φυγαδεύουν στην Μέση Ανατολ΄λη. Η Βέμπο τραγουδά για να εμψυχώσει τις ένοπλες δυνάμεις. Τραγουδά σε στρατόπεδα, αεροπορικές μονάδες, καταστρώματα πολεμικών πλοίων, νοσοκομεία και προσφυγικούς καταυλισμούς. Δίνει τα πάντα για τον αγώνα. Καλλιτεχνικά και οικονομικά. Και για όλη αυτή τη δράση της δεν πήρε δεκάρα από το ελληνικό κράτος.
Όμως κέρδισε κάτι άλλο, ακόμη πιο πολύτιμο. Την αγάπη, τον σεβασμό, το χειροκρότημα ενός ολόκληρου λαού μαζί με τον τίτλο της «Τραγουδίστριας της Νίκης».
Πως «γεννήθηκαν» τα «Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά»...
Σε μονάδα της Καστοριάς
Το 1940 ένα από τα ελάχιστα θέατρα που είχαν παραμείνει ανοιχτά ήταν αυτό που πρωταγωνιστούσε η Βέμπο και φυσικά έπαιζε...πολεμική επιθεώρηση. Οι παραστάσεις δίνονταν η πρώτη στις 3 και η δεύτερη στις 6:30 το απόγευμα.
Εκείνο λοιπόν το χειμώνα η Βέμπο εμφανιζόταν στο θέατρο Μόντρεαλ στην επιθεώρηση «Πολεμική Αθήνα». Κομφερανσιέ ήταν ο Μίμης Τραϊφόρος. Η Σοφία είχε ακούσει πως ο Μίμης γράφει ωραίους στίχους. Τον πλησιάζει και του ζητά να γράψει ένα πολεμικό τραγούδι πάνω στη μουσική της «Ζέχρα» του Μ. Σουγιούλ. Κατά την διάρκεια της Παράστασης ο Τραϊφόρος «σκαρώνει» το «Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά». Της το διαβάζει, αλλά η Σοφία βρίσκει λίγο σκληρό το τέλος που λέει «Αν δεν’ ρθήτε νικηταί, να μην έρθετε ποτέ». Του ζητά να τ’ αλλάξει κι ο Μίμης αντικαθιστά τον στίχο «Με της Νίκης τα κλαδιά, σας προσμένουμε παιδιά». Το ίδιο βράδυ η Σοφία το τραγουδάει συγκλονιστικά μέσα από το χαρτί μια και δυο φορές. Το ακροατήριο παραληρεί. Το θέατρο είναι γεμάτο κάθε μέρα. Οι μισές εισπράξεις πάνε στον ελληνικό στρατό.
Το τραγούδι όμως αυτό στέκεται η αφετηρία ενός μεγάλου έρωτα. Ενός έρωτα που έπεσε σαν οδοστρωτήρας στη ζωή του Τραϊφόρου...
Η φυγάδευση...
Ποιος μπορεί να ξεχάσει το «Παιδιά της Ελλάδος παιδιά»; Το ερμήνευσε συγκλονιστικά και η Ελλάδα την αποθέωνε! Καμιά άλλη φωνή δεν μπορούσε να μετατρέψει αυτούς τους απλοϊκούς στίχους σε διθυραμβικό παιάνα. Και γίνεται ό ύμνος της Αλβανίας.
«Με της Νίκης τα κλαδιά σας προσμένουμε παιδιά»
Ποιος μπορεί να ξεχάσει το «Κορόιδο Μουσολίνι»; Πόσο σαρκασμό είχε η ερμηνεία της! Με τι χιούμορ και τι ειρωνεία κατακερμάτιζε το γόητρο του Μουσολίνι! Και ξεκινούσαν οι φαντάροι μας με το χαμόγελο στα χείλη και’ κει πάνω στην Πίνδο ο Συνταγματάρχης Κ. Δαβάκης οδηγούσε τους φαντάρους στην πρώτη γραμμή και έπαιρνε φαλάγγι τους κοκορόφτερους φρατέλους.
Το τι γλέντι γινόταν στο θέατρο με κάθε ηρωική νίκη, δεν λέγεται. Κάθε καινούργια νίκη γινότανε τραγούδι. Είναι τότε που η Σοφία πρωτοτραγουδά μια από τα μεγαλύτερες επιτυχίες «Βάζει ο Ντούτσε την στολή του» που περιγράφει ένα κοντόχοντρο, γελοίο ανθρωπάκι να βάζει την στολή του και μια νύχτα με φεγγάρι την Ελλάδα πάει να πάρει, βρε τον φουκαρά.
Κι αρχίζει ένα ατελείωτο πηγαίνελα στα νοσοκομεία, από τα νοσοκομεία στους στρατώνες, στα ορεινά χωριά και τα θέατρα. Τραγουδά σε δύο θέατρα συγχρόνως. Στο Αθήναιον και στο Μοντιάλ. Η φωνή της είναι πρόκληση για τον εχθρό. Τραγουδά και τι δεν τραγουδά: Άντε στο καλό κι η Παναγιά μαζί σου, Μας χωρίζει ο πόλεμος, Μαριώ, Στον πόλεμο βγαίνει ο Ιταλός, Δύο αγάπες, Η γαλανή μας χώρα, Να γιατί δεν έκλαψα, Πω πω τι έπαθε ο Μουσολίνι, Θα τελειώσει ο πόλεμος...
Ύστερα από όλα αυτά τα αντιμουσολινικά τραγούδια, ύστερα από όλα όσα ακούει από το στόμα της το ιταλικό ιμπέρο, η θέση της γίνεται δυσχερής. Οι Ιταλοί με συστάσεις κι απειλές προσπαθούν να την τρομοκρατήσουν. Μια νύχτα της παραμορφώνουν το πρόσωπο με σιδερένια γροθιά και την εγκαταλείπουν αιμόφυρτη στο δρόμο. Η κατάσταση της επιτρέπει να εμφανιστεί στο θέατρο. Τραγουδά όμως στο θέατρο.
Η Σοφία Βέμπο στο ύψωμα του Γράμμου
Εν τω μεταξύ η εαρινή επίθεση του Μουσολίνι έχει άδοξο τέλος. Σε λίγο, στις 27 Απριλίου του 1941, μπαίνουν οι Γερμανοί στην Αθήνα. Στην Ακρόπολη αντί να κυματίζει η γαλανόλευκη κυματίζει ο αγκυλωτός σταυρός. Η Αθήνα ερημώνει. Η κυκλοφορία περιορίζεται. Τα γερμανικά μπλόκα έχουν κάνει εφιαλτική την κυκλοφορία. Το ραδιόφωνο απαγορεύεται. Οι ηχογραφήσεις καθώς και η κυκλοφορία περιοδικών σταματά. Το θέατρο λογοκρίνεται. Δίνεται διαταγή να μη γράφεται τίποτα που να σατιρίζει Γερμανούς ή Ιταλούς. Διάχυτο είναι το κλίμα της τρομοκρατίας για να καμφθεί η αντίσταση του λαού. Αρχίσουν οι συλλήψεις, οι φυλακίσεις, τα βασανιστήρια, οι εκτοπίσεις κι εκτελέσεις σαν αντίποινα σε κάθε μορφή αντίστασης.
Του καλοκαίρι του 1941 η Σοφία τραγουδά στο Αθήναιον την μεγάλη επιτυχία «Θα τελειώσει ο πόλεμος» των Μ. Τραϊφόρου/Μ. Σουγιούλ.
«Θα τελειώσει ο πόλεμος, που με πίκρες μας ντύνει κι όπως πρώτα χαρούμενη θα ξανάρθει η ειρήνη», ένα προκλητικό πατριωτικό τραγούδι που επεμβαίνει η λογοκρισία και στις 11 Αυγούστου 1941 το ιταλικό φρουραρχείο βγάζει διαταγή: «Διαταγή του Κομάντο Πιάτσα 9.8.1941. Ιταλικό φρουραρχείο Αθηνών. Τμήμα Βασιλικών Καραμπινιέρων. Αριθμός εμπιστευτικού πρωτοκόλλου 13/2. Αντικείμενο: Σοφία Βέμπο. Απαγόρευση άσκησης θεατρικής δράσης σ’ όλα τα θέατρα της Ελλάδας. Αφαίρεσης άδειας εξάσκησης επαγγέλματος. Υπογραφή: Αντισυνταγματάρχης Κ. Μεόλι».
Ιταλοί και Γερμανοί την παρακολουθούν στενά. Κάνουν ξαφνικές έρευνες στο σπίτι της. Ψάχνουν για ενοχοποιητικά στοιχεία. Της επιβάλουν ταπεινωτικούς περιορισμούς. Δεν μπορεί να κυκλοφορήσει ελεύθερα. Κι όταν όλα αυτά δεν φέρνουν αποτέλεσμα η Γκεστάπο την συλλαμβάνει και την κλείνει στην φυλακή Αβέρωφ. Όμως δεν είναι λίγοι αυτοί που ξεσηκώνονται και ζητούν την αποφυλάκιση της.
Οι Γερμανοί, θέλοντας να φανούν καλοί, την αποφυλακίζουν και της δίνουν άδεια να εμφανιστεί στο θέατρο, υπό τον όρο να μην λέει πατριωτικά ή σατυρικά τραγούδια.
Κάποια μέρα την περιμένει στο καμαρίνι της μια μεγάλη ανθοδέσμη. Διαβάζει την κάρτα: Κωνσταντίνος Τσίμπας. Είναι από τον ψηλό, μυστηριώδη κύριο που της άνοιξε την πόρτα για το θέατρο. Στην παράσταση τον βλέπει να κάθεται στις πρώτες σειρές, ανάμεσα σε αξιωματικούς της Γκεστάπο. Πως όμως βρέθηκε ξαφνικά αξιωματικός της Γκεστάπο; Άρα λοιπόν όλα αυτά τα χρόνια, με το πρόσχημα του ιμπρεσάριου, κατασκόπευε και πρόδιδε την πατρίδα του! Παγώνει όταν λίγο αργότερα τον βλέπει να την επισκέπτεται στο καμαρίνι της και να της προτείνει προστασία. Τον αποφεύγει με βδελυγμία.
Η μεταμφίεση της Βέμπο για να φυγαδευτεί στην Μ. Ανατολή
Και πάλι γίνεται στόχος πολεμικής από Ιταλούς και Γερμανούς. Τα τραγούδια και τα θεατρικά της κείμενα υποβάλλονται σε τριπλή λογοκρισία (ελληνική/ιταλική/γερμανική). Η κατάσταση είναι απελπιστική. Η ζωή της κινδυνεύει. Με την βοήθεια των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών (αρχηγός των οποίων είναι ο Ταγματάρχης Ι. Τσιγάντε), σε συνεργασία με τον Άγγελο Έβερτ και το Αγγλικό Επιτελείο Μέσης Ανατολής, οργανώνεται η απόδραση της στην Μ. Ανατολή,
Έτσι στις 8 Οκτωβρίου 1942 η Σοφία μαζί με τον αδερφό της, φορώντας παλιόρουχα μπαίνουν σε ένα καΐκι στην Κύμη και φυγαδεύονται στην Μέση Ανατολή. Η Σοφία είναι ντυμένη γριά και έχει πλαστή ταυτότητα με τ’ όνομα Σοφία Βαμβέτσου. Ύστερα από ένα περιπετειώδες ταξίδι που κρατάει σχεδόν ένα μήνα φθάνουν στα παράλια της Τουρκίας και συνεχίσουν για Συρία, Παλαιστίνη, Αίγυπτο. Μαζί με την Σοφία ο αντίλαλος του Αλβανικού έπους περνά στην Μέση Ανατολή... ΠΗΓΗ:
Rita Katz
